Omutwe: Ebyama by'Obulamu bw'Ekibira ky'Amazoniya
Ennyanjula: Ekibira ky'Amazoniya, ekirina obukulu ennyo mu nsi yonna, kirina ebyewuunyisa bingi ebyekwese mu byobulamu byakyo. Obutonde bwakyo obutalabwangako bubuulirira abantu okwongera okubukuuma era n'okubwogerako. Mu biwandiiko bino, tujja kwekenneenya ebyama ebimu ebyewuunyisa eby'obulamu obuli mu kibira kino eky'amaanyi.
Eby’amagero by’Obulamu mu Kibira
Mu kibira ky’Amazoniya, waliyo ebika by’ebimera n’ensolo ebitali bimu ebitannaba kuzuulibwa bulungi. Waliyo ebika by’ebimera ebipya ebizuulibwa buli mwaka, nga birina obusobozi obw’enjawulo obuyinza okuyamba mu by’obulamu n’eddagala. Ebyewuunyisa ebikulu mu kibira kino mulimu ensolo ezitayogera nga Pirarucu, ekiri ku nsolo enkulu ennyo ez’amazzi ebitali bya nnyanja. Ensolo eno esobola okukula n’etuuka ku buwanvu bwa mita ttaano n’ezitowa kilo 200, nga erina amagezi amangi era nga esobola okubeera mu mazzi n’okutambula ku lukalu.
Okulwanyisa Enkuba y’Ekibira
Obutonde bw’enkuba y’ekibira ky’Amazoniya bwewuunyisa nnyo. Enkuba eno erina ebika by’ebinyonyi, ebisolo, n’ebiwuka ebisukka 1,000 ebibeeramu. Ebimera n’emiti gino girina engeri nnyingi ez’enjawulo ez’okufuna amazzi n’okulya mu bbanga wakati w’emiti egisinga obuwanvu n’ettaka. Ebimu ku bimera bino birya ebiwuka oba ensolo entono okufuna emmere, nga birina engeri ez’enjawulo ez’okwekuuma n’okufuna emmere mu mbeera ezitali nnyangu.
Enkwatagana Ey’amagero mu Kibira
Mu kibira ky’Amazoniya, waliyo enkwatagana ey’amagero wakati w’ebimera n’ebisolo. Ebimu ku bimera birina enkwatagana ey’enjawulo n’ebiwuka oba ebinyonyi ebibyambula okuva ku kimu okutuuka ku kirala, nga bino byonna bikola wamu okukuuma obulamu bw’ekibira. Ebimu ku bimera birina obusobozi obw’enjawulo obw’okukozesa ebiwuka okusobola okwewala okukosebwa ebisolo ebirya ebimera. Enkwatagana eno ey’amagero etuyigiriza bingi ku ngeri obulamu gye bukwatagana mu butonde.
Obuzibu n’Esuubi ly’Ekibira ky’Amazoniya
Wadde nga ekibira ky’Amazoniya kirina obukulu bungi, kisanga obuzibu obungi, nga mulimu n’okusaalibwa kw’emiti n’okukyusibwa kw’ettaka. Okusaalibwa kw’emiti kukendeeza ku bungi bw’ebimera n’ensolo, era kiyinza okuleeta obuzibu mu mbeera y’obudde ensi yonna. Naye, waliyo essuubi ery’amaanyi olw’enkola ez’enjawulo eziteekebwamu okukuuma ekibira kino. Gavumenti ez’enjawulo n’ebitongole ebitali bya gavumenti bikola nnyo okulwanyisa okusaalibwa kw’emiti n’okuyigiriza abantu obukulu bw’okukuuma ekibira kino. Okukozesa ennima etakosa butonde n’okufuna ebifo ebirala eby’okukozesa mu by’enfuna biyinza okuyamba okukuuma ekibira kino eky’omuwendo.