Slaapapneu: oorzaken, signalen en behandelingsmogelijkheden

Slaapapneu is een veelvoorkomende slaapstoornis waarbij de ademhaling tijdens de slaap (tijdelijk) stopt of sterk vermindert. Dit leidt vaak tot fragmentatie van de slaap en kan overdag vermoeidheid, concentratieproblemen en gezondheidsrisico’s veroorzaken. In dit artikel bespreken we oorzaken, veelvoorkomende tekenen, invloed van slaaphouding en beschikbare behandelopties, zodat je een beter begrip krijgt van deze aandoening en de stappen die mogelijk zijn voor diagnose en behandeling.

Slaapapneu: oorzaken, signalen en behandelingsmogelijkheden

Dit artikel is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en mag niet worden beschouwd als medisch advies. Raadpleeg een gekwalificeerde zorgverlener voor persoonlijke begeleiding en behandeling.

Slaap: waarom goede slaap belangrijk is

Goede slaap is essentieel voor herstel, geheugen en hormonale balans. Bij verstoorde slaap — bijvoorbeeld door herhaalde adempauzes — neemt de kwaliteit sterk af. Mensen met slaapapneu ervaren vaak niet alleen nachtelijke ontwakingen, maar ook een verstoord slaappatroon dat invloed heeft op stemming, alertheid en het cardiovasculaire systeem. Een stabiele nachtrust ondersteunt lichamelijk herstel en vermindert het risico op langdurige gezondheidsproblemen.

Wat is slaapapneu?

Slaapapneu betekent dat de ademhaling tijdens de slaap regelmatig stopt of vermindert. De meest voorkomende vorm is obstructieve slaapapneu, veroorzaakt door een blokkade van de bovenste luchtwegen. Een minder vaak voorkomend type is centrale slaapapneu, waarbij de hersenen tijdelijk geen ademhalingssignaal geven. De ernst wordt vaak uitgedrukt in het aantal ademhalingsonderbrekingen per uur slaap en bepaalt samen met klachten de behandelkeuze.

Snurken: teken of risico?

Snurken kan variëren van een onschuldige indicatie tot een duidelijk teken van ernstigere problemen zoals slaapapneu. Regelmatig luid snurken, afgewisseld met stiltes of verstikkingsgeluiden, wijst vaker op obstructieve ademhalingsproblemen. Naast hinder voor de partner kan luid snurken gepaard gaan met nachtelijke ademnood, vaak wakker worden en een slechte slaapkwaliteit, wat reden is om medisch advies in te winnen.

Ademhaling tijdens de nacht

Tijdens de slaap verandert de spiertoon in de keel en tong: bij sommige mensen leidt dat tot gedeeltelijke of volledige blokkade van de luchtweg. Deze blokkades veroorzaken een daling van zuurstof in het bloed en herhaalde wekkers die de slaap verdiepen. Risicofactoren die de ademhaling nadelig beïnvloeden zijn overgewicht, alcoholgebruik voor het slapen, roken en bepaalde anatomische kenmerken zoals een korte nek of vergrote amandelen.

Bedhouding en invloed op ademhaling

De lichaamshouding tijdens slapen kan de frequentie en ernst van ademhalingsstoppen beïnvloeden. Veel mensen met obstructieve slaapapneu ervaren meer klachten wanneer ze op de rug slapen, omdat de tong en zachte weefsels de keel makkelijker kunnen blokkeren. Zij kunnen baat hebben bij zijslapen, een hoger hoofdeinde of speciale kussens en positional therapie. Effectiviteit varieert per persoon en vormt meestal een aanvulling op andere behandelingen.

Diagnose en behandelingsopties

De diagnose begint vaak bij de huisarts en kan een slaapvragenlijst of verwijzing naar een slaapcentrum omvatten. Een slaaponderzoek (polygrafie of polysomnografie) meet ademhaling, zuurstofsaturatie en slaapstadia. Behandeling varieert van leefstijlaanpassingen (gewichtsverlies, stoppen met roken, minder alcohol) en mondstukken (mandibulair repositie-apparaat) tot CPAP-therapie, die de luchtweg met constante positieve druk openhoudt. In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep overwogen worden. De keuze hangt af van de ernst, oorzaak en persoonlijke omstandigheden.

Conclusie

Slaapapneu kan grote invloed hebben op slaapkwaliteit en algemene gezondheid. Signaleren van klachten zoals luid snurken, vermoeidheid overdag en ademhalingsstops is het eerste belangrijke stapje. Diagnostiek via een slaaponderzoek en een op maat gemaakte behandeling — variërend van leefstijlaanpassingen tot medische therapieën — helpen de slaap te verbeteren en gezondheidsrisico’s te verminderen. Raadpleeg een zorgverlener voor een gerichte beoordeling en vervolgonderzoek.